Πώς θα καταλάβετε ότι ένα λάδι έχει τηγανιστεί πολλές φορές; Δεν θα το καταλάβετε. Γιατί; Απλό: Πώς θα καταλάβετε ότι ένας έχει μαυρίσει από τον ήλιο; Άμα χρειάζεται να σου πουν πώς θα το καταλάβεις, ασ' το.
Πώς θα καταλάβετε ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι ψεύτικα με ορμόνες; Δεν θα το καταλάβετε. Άμα τα τρία τέταρτα της Ελλάδας είναι πρώτη και δεύτερη γενιά αγρότες και ψωνίζουν αυτά τα ξυλάγγουρα, που λέγονται ντομάτες, φράουλες, ροδάκινα, αγγούρια και τα τρώνε κιόλας, ενώ ξέρουν ποια είναι η γεύση των αληθινών, δεν θα το καταλάβετε ποτέ.
Γιατί, άμα δεν αντέδρασε όλος αυτός ο κόσμος, παρά καλόφαγε και ψωνίζει τις άνοστες πατάτες, τα γλυκερά κρεμμύδια, τα άγουρα κεράσια, τις ξυλομελιτζάνες, τα άγευστα καρπούζια και όλη τη συμφορά, που στοιχίζει μια περιουσία, άμα πληρώσεις στο μανάβη, δεν θα αντιδράσει ποτέ.
Αφού δεν τα πέταξε στα μούτρα του εστιάτορα και του λαχανοπώλη με το που του τα σερβίρανε, το 'χασε το παιχνίδι.
Το δράμα είναι ότι το χάσαμε κι εμείς, που δε θέμε να τρώμε τα ξυλοκέρατα για φυτά. Και που μας νοιάζει.
Ύστερα σε πείραξε το ηλιέλαιο με ορυκτέλαιο, που φάγαμε στο τηγάνι, στην ταβέρνα, στα τσιπς, στα γλυκά, στις μαγιονέζες και τις μουστάρδες, στα κέικ και σ' ένα σωρό άλλα προϊόντα μαγειρικής. Άμα δεν υπήρχαν οι ορμόνες και τα πετρελαιοειδή ο γιος μας κι η κόρη μας ακόμα θα ήτανε καχεκτικοί στο 1,60 και 1,70, με τον κώλο στους 50 πόντους από το πεζοδρόμιο.
Ενώ τώρα τους βλέπεις και τους δείχνεις με περηφάνια: «Κοίτα ένας παίδαρος». Από τα Μέγαρα στα μέγαρα.
Γ. Παπαδόπουλος Τετράδης ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ 25/5/08
από τους
δρύπες καλλιεργητές βιολογικών καρπών
Βιολογικό ελαιόλαδο
Telhinia Αρχαίας Σικυώνας
Βιολογικά Τρόφιμα: Τι πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής.
Γράφει ο Κούτσικας Κωνσταντίνος, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ. - Βλασερός Γεώργιος, Πτυχιούχος τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής
Ορισμός βιολογικών τροφίμων
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, ολοένα και περισσότερος λόγος γίνεται για τα βιολογικά τρόφιμα, τα οποία κάνουν έντονη την παρουσία τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Η πληροφόρηση για τα προϊόντα αυτά είναι ελλιπής και αποσπασματική και για αυτόν τον λόγο επικρατεί σύγχυση ανάμεσα στους καταναλωτές.
Τα βιολογικά προϊόντα, είναι τρόφιμα τα οποία προέκυψαν μέσω της Βιολογικής ή Οργανικής Γεωργίας. Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή γενετικών τροποποιήσεων και στην χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Χρησιμοποιούνται τεχνικές παραγωγής και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν την φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους.
Ένα τέτοιο παράδειγμα, μπορεί να αποτελέσει η αντιμετώπιση των εχθρών της ελιάς στην Κρήτη στα πλαίσια της βιολογικής γεωργίας. Στην προκειμένη περίπτωση χρησιμοποιούνται διάφορες καλλιεργητικές πρακτικές εργασίες που βοηθούν ποικιλοτρόπως στην μείωση του πληθυσμού των επιβλαβών εντομών. Αυτό μπορεί να συμβεί, αυξάνοντας τους πληθυσμούς των ωφέλιμων εντόμων. Επίσης, πραγματοποιείται εμποδίζοντας την ανάπτυξη του πληθυσμού των επιβλαβών εντόμων, είτε μειώνοντας την υγρασία η οποία ευνοεί την ανάπτυξη του λεκανίου εντόμου ή αυξάνοντας τον φωτισμό και αερισμό, που εμποδίζουν την ανάπτυξη του ασπιδιωτού εντόμου είτε ακόμη ελαττώνοντας τα σκονίσματα στα δέντρα που ευνοούν την ανάπτυξη των εντόμων της οικογένειας Diaspididae.
Όσον αφορά το ζωικό κεφάλαιο, η παραγωγή κρέατος και πουλερικών ρυθμίζεται με ιδιαίτερη φροντίδα για την καλή διαβίωση των ζώων με τη χρησιμοποίηση φυσικών ζωοτροφών. Στην βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η γενετική τροποποίηση και η χρήση ουσιών που ευνοούν την ανάπτυξη ή τροποποίηση του κύκλου αναπαραγωγής των ζωών.
Ιστορική αναδρομή και ανάπτυξη τροφίμων μέσω βιολογικής γεωργίας Η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στην Ευρώπη ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα κυρίως στη Γερμανία , το Ηνωμένο βασίλειο και την Ελβετία. Η ουσιαστική ανάπτυξη της όμως ξεκίνησε τη δεκαετία του ʼ80 με τη συνέχιση της ανάπτυξης νέων μεθόδων παραγωγής αλλά και της αύξησης του ενδιαφέροντος των καταναλωτών για τα βιολογικά προιόντα.Η αύξηση των παραγόμενων και εμπορευόμενων βιολογικών προϊόντων ήταν σημαντική.
Ειδικότερα κατά τη δεκαετία του ʼ90 η ανάπτυξη και εξέλιξη της βιολογικής γεωργίας στο Ευρωπαϊκό τοπίο ήταν ραγδαία και συνεχίζεται με ακόμα υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στις αρχές του 21ου αιώνα σε ορισμένα κράτη. Μολονότι αντιπροσώπευε μόνον το 3% περίπου της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης της Ε.Ε. το 2000, η βιολογική γεωργία εξελίχθηκε στην πραγματικότητα σε έναν από τους δυναμικότερους γεωργικούς τομείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο τομέας της βιολογικής γεωργίας αυξήθηκε κατά 25% περίπου ετησίως μεταξύ του 1993 και 1998 και, από το 1998, εκτιμάται ότι αναπτύσσεται κατά 30% περίπου ετησίως.
Η αυξημένη ευαισθησία των καταναλωτών για θέματα που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων καθώς και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες συνέβαλαν στην ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας κατά τα τελευταία έτη. Η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας πρέπει να συμβιβάζει την παραγωγή τροφίμων με τη διατήρηση των πεπερασμένων πόρων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε οι ανάγκες των ανθρώπων που ζουν σήμερα να μπορούν να ικανοποιούνται χωρίς να υπονομεύεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να εκπληρώνουν τις δικές τους ανάγκες.
Εκτός από τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα, αυτά τα συστήματα γεωργίας μπορούν να έχουν σημαντικά οφέλη τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνική συνοχή των αγροτικών περιοχών. Η χρηματοδοτική στήριξη και άλλα κίνητρα για να στραφούν οι γεωργοί στη βιολογική παραγωγή είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να βοηθήσουν να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο ο τομέας και να στηρίξουν τις συνδεόμενες επιχειρήσεις σε όλη την τροφική αλυσίδα. Η αειφορία τόσο της γεωργίας όσο και του περιβάλλοντος αποτελεί βασικό στόχο της σημερινής κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πιστοποίηση βιολογικών τροφίμων
Η επιθεώρηση των προϊόντων βιολογικής γεωργίας καλύπτει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων της αποθήκευσης, της εμπορίας και της συσκευασίας. Οι επιθεωρήσεις διενεργούνται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο ενώ ταυτόχρονα γίνονται και επιτόπιοι έλεγχοι.
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στα πλαίσια των αυξημένων αναγκών όσον αφορά την πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων έχουν δώσει την δυνατότητα ελέγχου και πιστοποίησης σε εταιρείες οι οποίες δεν ανήκουν σε Δημόσιο φορέα. Αυτές οι Εταιρίες είναι:
- ΔΗΩ (Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας)
- Φυσιολογική ΕΠΕ (Έλεγχοι, Πιστοποιήσεις, Προαγωγή Βιολογικής Γεωργίας και Ανάπτυξης)
- ΣΟΓΕ (Σύλλογος Οικολογικής Γεωργίας Ελλάδος)
Όλοι οι προαναφερόμενοι οργανισμοί έχουν δικαιοδοσία ελέγχου σε ολόκληρη την επικράτεια, γεγονός που δίνει την δυνατότητα στον καλλιεργητή, οπουδήποτε και αν βρίσκεται να επιλέξει τον οργανισμό που θα τον ελέγξει.
Σε περίπτωση που κάποιος εκ των οργανισμών διαπιστώσει παράβαση, δεν χορηγεί πιστοποιητικό και έτσι μπορεί να διακόψει αυτόματα την συνεργασία με τον συγκεκριμένο καλλιεργητή.
Ο έλεγχος και η πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων είναι πολύ σημαντικές αρμοδιότητες διότι προστατεύουν όλους τους εμπλεκόμενους με τα βιολογικά προϊόντα (παραγωγούς, εμπόρους, καταναλωτές κτλ) αλλά και την ποιότητα των ιδίων των προϊόντων.
Θρεπτική αξία βιολογικών τροφίμων
Τα λαχανικά και φρούτα βιολογικής γεωργίας έχουν μεγαλύτερη σε ποσοστό επί ξηρού περιεκτικότητα από τα αντίστοιχα συμβατικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα συμβατικά τρόφιμα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό από τα βιολογικά. Πάνω στο εύρημα αυτό, στηρίζονται πολλοί επαγγελματίες του χώρου για να πείσουν τον καταναλωτή πως η φαινομενικά αυξημένη τιμή των βιολογικών προϊόντων, ουσιαστικά εξισώνεται με αυτήν των συμβατικών.
Γενικότερα, υπάρχουν πολύ λίγες καλά σχεδιασμένες έρευνες, οι οποίες είναι δυνατόν να κάνουν μια έγκυρη σύγκριση της διατροφικής αξίας των βιολογικών και των συμβατικών προϊόντων, λόγω πολλών μεθοδολογικών περιορισμών. Φαίνεται πάντως μια υψηλότερη συγκέντρωση σε βιταμίνη C της πατάτας και των φυλλώδη λαχανικών, τα οποία έχουν καλλιεργηθεί με βιολογική γεωργία.
Aναφορά που δόθηκε το 2001 στην Αγγλία από τον Heaton και τους συνεργάτες του, δήλωνε πως τα βιολογικά τρόφιμα πέρα της βιταμίνης C, περιέχει αυξημένη συγκέντρωση και σε κάποια απαραίτητα ανόργανα στοιχεία όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και χρώμιο. Μάλιστα, σύμφωνα με αυτήν την αναφορά, το λυκοπένιο στη ντομάτα, οι πολυφαινόλες στις πατάτες, τα φλαβονοειδή στα μήλα και η ρεσβερατόλη στο κόκκινο κρασί ήταν σημαντικά αυξημένα. Επίσης, φαίνεται πως και η πρωτεΐνη των βιολογικών φρούτων και λαχανικών είναι υψηλότερης βιολογικής αξίας.
Πάντως, περισσότερες έρευνες πρέπει να πραγματοποιηθούν για να διαπιστωθεί η αξία των βιολογικών προϊόντων διότι δεν είναι εφικτή η δυνατότητα όπως στα συμβατικά τρόφιμα να υπάρχουν συμβατικά συστήματα παραγωγής όπου εκεί η ποιότητα της τροφής καθορίζεται από ιδιότητες που είναι εύκολο να μετρηθούν.
Τι πρέπει να προσέχετε όταν αγοράζεται βιολογικά τρόφιμα
- Όλα τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι συσκευασμένα και να διαθέτουν την ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
- Τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά πρέπει να πωλούνται μόνο στην εποχή τους.
- Πλέον μπορούν να πωλούνται χύμα, είτε στις αποκλειστικά βιολογικές λαϊκές αγορές είτε από το κτήμα του παραγωγού.
Υποχρεωτικά όμως και στις δυο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχουν σε εμφανές σημείο, διαθέσιμα προς ανάγνωση από τον καταναλωτή, τα πιστοποιητικά του οργανισμού πιστοποίησης για την ποσότητα, την ημερομηνία και το είδος τις κάθε παρτίδος παραγωγής.
Επίσης χύμα δύνανται να διατίθενται και στα καταστήματα αμιγώς βιολογικών προϊόντων, με ετικέτες που θα αναφέρουν την προέλευσή τους και την πιστοποίησή τους. Επίσης ο καταναλωτής δύναται να ζητήσει να δει τα παραστατικά διακίνησής των, εάν συμφωνούν με τα όσα ισχυρίζεται το κατάστημα.
- Τα παραδοσιακά προϊόντα, δεν είναι κατʼ ανάγκη βιολογικά, εκτός και αν υπάρχει ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
Ανακεφαλαιώνοντας, η βιολογική γεωργία, που κάποτε θεωρείτο περιθωριακή δραστηριότητα που εξυπηρετούσε μία περιορισμένη αγορά, τώρα ήλθε στο προσκήνιο ως μία γεωργική προσέγγιση που όχι μόνον μπορεί να παράγει ασφαλή τρόφιμα αλλά να είναι και ασφαλής από κάθε περιβαλλοντική άποψη.
