Οδηγίες για γονείς της ψηφιακής εποχής

Ιωάννα Σουφλέρη | Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2008  Το ΒΗΜΑ

Δεν υπάρχει σήμερα γονέας, μητέρα ή πατέρας, που να μην έχει προβληματιστεί σχετικά με τις επιπτώσεις των σύγχρονων μέσων στην ανάπτυξη του παιδιού του. Από την τηλεόραση και το Διαδίκτυο, ως τα DVD και τα κινητά τηλέφωνα, τα παιδιά εκτίθενται στις μέρες μας σε πληθώρα ερεθισμάτων που δύσκολα ελέγχονται και τις περισσότερες φορές αποτελούν terra incognita για τους γονείς. Ένα βιβλίο που καθοδηγεί για το ασφαλές πέρασμα των παιδιών μας από τις συμπληγάδες της σύγχρονης τεχνολογίας θα ήταν κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτο. Ένα τέτοιο βιβλίο, με εύκολα κατανοητή γλώσσα στον μη ειδήμονα, λιτό και περιεκτικό είναι αυτό της κυρίας Βασιλικής Παππά, ψυχολόγου με ειδίκευση στη διαπαιδαγώγηση των γονέων (είναι πρόεδρος και επιστημονικά υπεύθυνη του Πανελληνίου Συνδέσμου Σχολών Γονέων). Έτσι δεν αποτελεί έκπληξη η σαφήνεια με την οποία η συγγραφέας επικοινωνεί τα σοβαρά ζητήματα σχετικά με τις επιπτώσεις των σύγχρονων μέσων: ναι, η δύναμη της διαφήμισης είναι τεράστια στη μικρή παιδική ψυχή και η καταναλωτική συμπεριφορά εμφανίζεται πολύ νωρίς. Ναι, η πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης μειώνει τη γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, αυξάνει την επιθετικότητα και την αντικοινωνική συμπεριφορά και τα καθιστά παθητικούς θεατές της ζωής. Ναι, η δημιουργική σκέψη αναστέλλεται και η κριτική ικανότητα πάει περίπατο όταν τα παιδιά κάθονται στον καναπέ μπροστά στην τηλεόραση αντί να πάνε εκείνα περίπατο. Ναι, δημιουργούνται σχέσης εξάρτησης από ηλεκτρονικά παιχνίδια και η βίαιη συμπεριφορά αρχίζει να θεωρείται φυσιολογική. 

Η πραγματική όμως δύναμη του βιβλίου της κυρίας Παππά δεν έγκειται στη σαφήνεια με την οποία περιγράφονται οι επιπτώσεις των σύγχρονων μέσων στην ανάπτυξη των παιδιών. Το βιβλίο παρέχει συμβουλές και επίσης σαφείς οδηγίες για το πώς μπορούμε να χειριστούμε τα ακανθώδη θέματα. Γιατί μπορεί να θεωρείται αυτονόητο και γνωστό ότι η απαγόρευση (παραδείγματος χάριν της τηλεθέασης) μάλλον φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα, αλλά δεν είναι πάντα προφανές πως θα επιτύχουμε αυτό που πρέπει χωρίς να απαγορεύσουμε. Μέσα από παραδείγματα διαλόγων η κυρία Παππά μάς δείχνει τον δρόμο, αλλά μας βάζει και ενώπιον των ευθυνών μας: γιατί χωρίς γονέα συνεπή και συνειδητά παρόντα (παρ΄ όλες τις αναμφίβολα πολλές άλλες υποχρεώσεις), τίποτε από όσα λέει δεν είναι εφικτά.