ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΕΝΟΧΕΣ: Η Παταγώδης Αποτυχία του Πνευματικού Κόσμου

Γράφει ο Μιχάλης Χιωτίνης

«Θέλω τη χώρα πίσω» Με αυτή τη φράση ο Σταμάτης Κραουνάκης αποχωρεί από τη σκηνή στην αυλαία της παράστασης «Όταν έχω εσένα» που ανεβαίνει αυτές τις μέρες στο Θέατρο του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη στην Πειραιώς.

Ο Σταμάτης Κραουνάκης και η ομάδα Σπείρα-Σπείρα μαλακώνοντας τις ψυχές των θεατών με τη μαγεία της μουσικής και με εξαιρετικές ερμηνείες, προσπαθούν να γίνουν οι δημιουργοί ενός άλλου αντιληπτικού παραδείγματος μέσα μας. Ενός παραδείγματος καθαρότητας, αγάπης και αυτοπεποίθησης, μέσα από ένα πολυφωνικό στριφογύρισμα πολιτικής και έρωτα.

Πέρα όμως από τους βερμπαλισμούς και τους βαυκαλισμούς περί τέχνης που αραδιάζω, η ουσία είναι αυτή: ανεξάρτητα με το μέτρο της καλλιτεχνικής αξίας του αποτελέσματος, οι συντελεστές της παράστασης βάζουν το έργο τους στη σωστή πλευρά της ζυγαριάς, την πλευρά που είναι αυτές τις μέρες μικρή, υπολειπόμενη και μοναχική.

Η Συλλογική Ψύχωση

Όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει σήμερα σε Ελλάδα και Ευρώπη. Λιτότητα και κατάρρευση του βιοτικού επιπέδου. Υπό το φως της κρίσης, ταυτόχρονα με την άρνηση από πλευράς Ευρωζώνης να φτιάξει επιτέλους μία βιώσιμη επενδυτική πολιτική, επεβλήθη η αποπληθωριστική κατάσχεση και ο αργός θάνατος των χωρών αυτών που τόσα χρόνια εκμεταλλεύονταν οι μεγάλες τράπεζες του ευρωσυστήματος. Το χρεοκοπημένο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα ζητάει τη λίβρα σάρκας.

Για να γίνει αυτό δημιουργήθηκε και εκκολάφτηκε η ιδεολογική ψύχωση της ενοχής, της ηθικής καταδίκης, και επομένως της λιτότητας ως καθαρτήριο αμαρτημάτων. Και ποια είναι η απάντηση της τέχνης και της διανόησης στην Ελλάδα σε αυτό τον ιδεολογικό και ψυχολογικό πόλεμο;

Η τέχνη και η διανόηση στην Ελλάδα

Η πνευματική ελίτ της Ελλάδας έχει αποτύχει παταγωδώς. Για δεκαετίες έγραφαν, τραγουδούσαν, ζωγράφιζαν, σκηνοθετούσαν και ερμήνευαν ονειρώξεις για τις επαναστάσεις και τους αγώνες των πατεράδων και παππούδων τους. Και τώρα που ήρθε η ώρα να υπηρετήσουν το κοινό τους, να κάνουν πράξη τις φαντασιώσεις τους, η ώρα να γεμίσουν τα παπούτσια των παππούδων τους με τα περιποιημένα τους πόδια, παρακολουθούν άπραγοι την Ιστορία να περνάει μπροστά από τα μάτια τους ανίκανοι να την αναγνωρίσουν και να κάνουν αυτό που τελεολογικά είναι η δουλειά τους. Πέρασε το βαγόνι από μπροστά τους και ξέχασαν να ανέβουν.

Αντί για αυτό, ανέγνωσαν την ενοχική τάση μιας κοινωνίας σε σύγχυση, την προϊοντοποίησαν, την πακετάρισαν με έντεχνες μπαρούφες και την πουλάνε με τον ίδιο τρόπο που την πουλάει ο λαϊκισμός της παράταξης του μνημονίου.

Γιατί, το να λες την αλήθεια δεν είναι λαϊκισμός. Για να πας μπροστά πρέπει να ξεκινήσεις να πηγαίνεις μπροστά και όχι προς τα πίσω για να πεταχτείς δήθεν σαν ελατήριο (βλ. κατάρρευση μισθών). Το να ξεχωρίζεις την ηθική από το ερώτημα της αποτελεσματικότητας της κάθε πολιτικής, ούτε αυτό είναι λαϊκισμός. Αυτός είναι ο ορθολογισμός τον οποίο βαφτίζει «λαϊκισμό» η συλλογική ψύχωση της λιτότητας.

Μνημόνιο Εμπόριο Ελπίδας

Ο πραγματικός λαϊκισμός είναι το παρόν ιδεολογικό καθεστώς που σε φορτώνει με τύψεις και ύστερα σου προσφέρει την ελπίδα της κάθαρσης στο καθαρτήριο του Μνημονίου, στα κάτεργα του νεοφιλελευθερισμού. Το μνημόνιο είναι το πιο ιδεολογικά βρώμικο εμπόριο ελπίδας, οικονομικά διεφθαρμένο, πολιτικά καθοδηγούμενο από την ολιγαρχία. Μία θρησκευτικού τύπου αφήγηση στην οποία η σιωπή είναι συμφωνία! Πού στο καλό είστε όλοι;

Όχι, δε ζητάω συγγνώμη που είμαι Έλληνας. Not sorry. Η Ελλάδα δεν βγάζει γαϊδάρους. Δεν έφερε η δήθεν διεφθαρμένη νοοτροπία μας τις κακές συνθήκες. Οι συνθήκες διαμορφώνουν τη συμπεριφορά. Η Ελλάδα βγάζει ανθρώπους που μέσα σε ένα οικονομικό σύστημα που μας αρνιόταν την ευκαιρία και τη χαρά της δημιουργίας, βρήκαμε στην κατανάλωση την πλήρωση του ψυχικού κενού που μας άφηνε η αδυναμία να βρούμε παραγωγική εργασία.

Και δεν έχουμε λεφτά να «Μετακομίσουμε Τώρα». Είστε έντεχνα εκτός τόπου και χρόνου. Επίκληση σε άκαιρα ποιήματα του Σουρή και κριτική στα πλαστικά βυζάκια και τη Στανίση; Φθηνή ενοχική προπαγάνδα για τροφοδότηση των εκβιασμών; Αυτό έχετε να προσφέρετε;

Σε ποια μεριά της ζυγαριάς βάζετε το έργο σας;